Senat RP przyjął uchwałę ustanawiającą 2023 Rokiem Mikołaja Kopernika. Dla upamiętnienia wydarzeń rocznicowych PBW w Krakowie przygotowała dla nauczycieli prezentację poświęconą wybitnemu astronomowi oraz propozycje zbiorów i materiałów pomocniczych dostępnych w Internecie.

Rok Mikołaja Kopernika powiązano z 550. rocznicą urodzin i 480. rocznicą śmierci wybitnego Polaka.

19 lutego 1473 roku w Toruniu urodził się Mikołaj Kopernik. Wielki polski astronom, twórca teorii heliocentrycznej. Autor dzieła „De revolutionibus orbium coelestium”, w którym przedstawił założenia heliocentrycznej budowy Układu Słonecznego burzące ówczesny obraz świata. Jego odkrycie spowodowało rewolucję naukową zwaną przewrotem kopernikańskim. Mikołaj Kopernik był także prawnikiem, dyplomatą, lekarzem, niższym duchownym katolickim, doktorem prawa kanonicznego. Zajmował się również astrologią, matematyką, ekonomią, strategią wojskową, kartografią i filologią.

...myśli uczonego są niezależne od osądu ogółu - ponieważ dążeniem uczonego, o ile tylko ludzkiemu rozumowi pozwala na to Bóg, jest szukanie we wszystkim prawdy...

Mikołaj Kopernik „O obrotach sfer niebieskich”, Przedmowa.

Wybrane książki ze zbiorów PBW:

1. Akademia superbohaterów / Tomasz Rożek ; ilustracje: Marek Oleksicki. - Gierałtowice : Fundacja Nauka. To Lubię, © 2021.
2. Dom i środowisko rodzinne Mikołaja Kopernika / Karol Górski ; Towarzystwo Naukowe w Toruniu. - Wyd. 3. - Toruń ; Poznań : PWN, 1987.
3. Kopernik : człowiek i myśl / Eugeniusz Rybka, Przemysław Rybka. - Warszawa : Wiedza Powszechna, 1972.
4. Nazywam się... Mikołaj Kopernik / [Błażej Kusztelski, Bogusław Orliński]. - Poznań : Media Rodzina, cop. 2010.
5. Polscy naukowcy / Dariusz Grochal. - Kraków : Skrzat, 2018.
6. Prywatne życie Mikołaja Kopernika / Jerzy Sikorski. - Olsztyn : Pojezierze, 1973.
7. Różne oblicza Mikołaja Kopernika : spotkania z historią interpretacji / Michał Kokowski. - Warszawa : Instytut Historii Nauki PAN ; Kraków : Polska Akademia Umiejętności, 2009.
8. Sekret Kopernika : jak się zaczęła rewolucja naukowa / Jack Repcheck ; przeł. Przemysław Bandel. - Poznań : Rebis, 2008.

Artykuły z czasopism ze zbiorów PBW:

1. Czy system Ptolomeusza jest równoważny systemowi Kopernika? / Jan Kurzyk // Fizyka w Szkole. - 2020, nr 1, s. 34-39.
2. Geometria Mikołaja Kopernika: o cięciwach w kole / Karolina Karpińska // Matematyka. - 2018, nr 6, s. 40-[49].
3. Kim był Mikołaj Kopernik / Krzysztof Mikulski ; rozm. Bogdan Borucki // Mówią Wieki. - 2018, nr 9, s. 20-22.
4. Medyk i astronom w kuchni, czyli o recepturach z czasów Kopernika / Monika Sikorska // Wiadomości Historyczne. - 2014, nr 5, s. 22-24.
5. Poznajemy patronów i uczymy się wyszukiwać : zajęcia z kartami pracy / Gabriela Bonk // Biblioteka w Szkole. - 2023, nr 1, s. 32, [dod.] s. 1-2.
6. Przyprawy, humory i renesans : Mikołaj Kopernik i najstarsza książka kucharska / Jarosław Dumanowski // Mówią Wieki. - 2014, nr 11, s. 54-60.

Zachęcamy do skorzystania z propozycji materiałów pomocniczych dostępnych w Internecie

(zestawienie opracowane przez PBW w Krakowie)

PREZENTACJA poświęcona wybitnemu astronomowi.

Materiały audiowizualne:

1. Astronomia Kopernika - Astronarium. Film (Polskie Towarzystwo Astronomiczne oraz Telewizja Polska).
2. Historia Mikołaja Kopernika. Film animowany (Dziecięcy Uniwersytet Ciekawej Historii).
3. Mikołaja Kopernika pierwsze spotkania z niebem. Film animowany (Muzeum Okręgowe w Toruniu).
4. Kopernik i jego przyrządy obserwacyjne. Film z komentarzem Małgorzata Czupajło, kustosz Działu Historii Astronomii Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku.
5. „Mikołaj Kopernik - wstrzymał Słońce, ruszył Ziemię”. Film z kanału audio-bajki.pl.
6. Mikołaj Kopernik - „O obrotach”. Film zrealizowany przez Mennicę Gdańską.
7. Ojciec współczesnej astronomii - Mikołaj Kopernik. Film (Platforma Nauki).
8. Grób Kopernika - Astronarium. Film (Polskie Towarzystwo Astronomiczne oraz Telewizja Polska).
9. Mikołaj Kopernik - prezentacja dla klas 7-8 szkoły podstawowej oraz szkoły ponadpodstawowej - prezentacja przygotowana w oparciu o broszurę z „Biblioteki edukacyjnej Centrum Pieniądza NBP”.

Materiały dydaktyczne:

Scenariusze lekcji:

1. Mikołaj Kopernik w Olsztynie - pomoce dydaktyczne. Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie.
2. Poznajemy Mikołaja Kopernika - scenariusz lekcji dla klasy 1 SP. Zintegrowana Platforma Edukacyjna.
3. Astrolabium Mikołaja Kopernika i początki renesansu w Polsce - scenariusz lekcji. Platforma Historia dla Polonii.
4. E-Kopernik dla nauczycieli - scenariusze lekcji, materiały i filmy o kosmosie. Centrum Nauki Kopernik.

Zasoby muzealne:

1. Muzeum Okręgowe w Toruniu. Dom Mikołaja Kopernika - wirtualny spacer.
2. Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku - biografia, dokonania, portrety.
3. Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Maius - skarbiec Kopernika.

Ciekawostki historyczne:

1. Biografia, dokonania, materiały dodatkowe. Kopernikański Portal Naukowy.
2. Mikołaj Kopernik - życie i działalność. Toruński Serwis Turystyczny.
3. Mikołaj Kopernik. Człowiek, który wstrzymał Słońce - podcasty Polskiego Radia.
4. Mikołaj Kopernik - Portal Historyczny Dzieje.pl
5. Mikołaj Kopernik - życie, dokonania, gra mobilna. Akademia Superbohaterów.
6. Wielcy Polacy - Fundacja Panteon Narodowy.

Quizy:

1. Mikołaj Kopernik - quizy w wyborze.
2. Quiz o Mikołaju Koperniku.
3. Mikołaj Kopernik - quiz w genial.ly.